Bulut Teknolojisi Nedir?
Bulut ya da bilinen adıyla Cloud Teknolojisi; sunucular, veriler, uygulamalar gibi hizmetlerin internet üzerinden istendiği anda ve istendiği ölçekte talep edilebilmesine denir. Genel kullanımda IT sistemleri firmaların içerisinde bulunur. bir iç ağ üzerinden kullanıcılar IT hizmetlerine erişirler. Bulut Teknolojisi ise bu hizmetleri internete taşıma işidir. Günümüzde internete neredeyse her yerden erişilebilmesi ve erişimin de oldukça hızlı olması, bu sistemlerin Cloud üzerine taşınmasına ön ayak oldu.
“Bulut bilişim” terimi, aynı zamanda bulutu oluşturan sistemin de ismidir. Fiziksel donanımın kalıpları olmadan, fiziksel donanımın sağladığı kaynakların bölünebilmesi, hizmetlere göre ayrılabilmesi, dağıtılabilmesi, ölçeklenebilmesi ile sanallaştırılmış bir tür BT altyapısının ismidir. Örneğin, tek bir fiziksel sunucu birden çok sanal sunucuya bölünebilir.
Sanallaştırma sayesinde bulut bilişim sağlayıcıları, veri merkezi kaynaklarını en üst düzeyde kullanabilirler. Günümüzde birçok şirket, şirket içi altyapıları için bulut bilişim modelini benimsemiş ve maksimum kullanım ve maliyet tasarrufu avantajı elde etmiştir. Günümüzce, ihtiyaç olan her hizmet için ayrı ayrı fiziksel sunucular satın almak ve bunların işletme maliyetlerini karşılamak yerine, bir sunucu içerisinde birden çok bağımsız sunucu oluşturmaya izin veren sanallaştırma sistemleri kullanılır. Bu sayede kaynaklar doğru bir şekilde dağıtılır ve ihtiyaç halinde hızlıca yükseltilebilir ya da diğer sanallaştırılmış sunucularda paylaşılmak üzere düşürülebilir.
Bulut teknolojisi ile verileriniz internet üzerinde durur ve yerel servislerin aksine her an erişilebilir olması gibi bir avantajı vardır. Günümüzde bir akıllı cihaz kullanıyorsanız, muhtemelen bir ya da daha fazla bulut teknolojisini de kullanıyorsunuz. Google, Apple, Yandex, Amazon gibi servisler üzerinde tuttuğunuz veriler bulut teknolojisi sayesinde saklanır ve istediğinizde erişime sunulur.
Bulut Sistemleri Nasıl Çalışır?
Bulut sistemlerinin çalışma prensibi genel olarak verimerkezi olarak kabul edilen, bir ya da daha çok fiziksel sistemin içerisinde çalışan sunucu, ağ ve depolama kaynaklarının sanallaştırılması üzerine kuruludur. Fiziksel olarak sağlanmış olan kaynaklar, ihtiyaçlara ve hizmetlere özel olarak sanallaştırılır ve fiziksel server sayısından çok daha fazla sayıda ayrı hizmete bölünebilir.
Bulut sistemleri, web üzerinden erişim protokollerini kullanır. Kullanıcı ve sunucu temelli bir iletişim tabanında işlem gerçekleştirir. Bu sayede kullanıcılar, bulut üzerindeki hesaplarına hemen hemen bütün bilgisayarlardan ve akıllı cihazlardan erişim sağlayabilirler. Sunucu tabanlı bir uygulama sağlayan bulut sistemlerinde, bütün kullanıcılar uygulamalara internet üzerinden erişebilir. Kullanıcının dosyaları, kullanıcıya ait bilgiler, yani tüm veriler firmaların fiziksel sunucularında saklanır. Son kullanıcılar ise kendilerine ait olan alana tercihen bir şifre ile ulaşarak dosya yükleyebilir veya mevcut verilerine erişebilirler.
Bulut Sistemleriyle Neler Yapılabilir?
Bulut sistemleri günümüzde genel olarak dosya depolama ve yeniden erişme konusundaki avantajlarına yönelik kullanılıyor. Neredeyse tüm online servislerin, buna bağlı bir hizmet çerçevesi bulunmaktadır. Google Drive, Yandex Disk, Dropbox, OwnCloud gibi bulut sistemleri, depolama ve yeniden erişim konusundaki avantajları, hızı ve otomatizasyon kabiliyetleri sayesinde son kullanıcılara bir çok fayda sağlar.
Bulut sistemleriyle yapılabilenler öncelikle depolama gibi algılansa da, günümüzde internet ve ağ sistemlerini oluşturan hemen hemen tüm sistemler bir bulut teknolojisi ürünüdür. Bulut teknolojisinin sunduğu tüm avantajlardan yararlanan firmalar, günümüzde internet üzerinden erişilebilen sistemleri kurabilmiştir.
Günümüzde “Home Office” kavramının yaygın hale gelmesiyle evden çalışma kavramı firmalar için bir tercihten öte bir çok anlamda zorunluluk haline geldi. Firmalar, IT altyapılarını Bulut Bilişim sistemlerine taşıyarak, çalışanlarının hizmetlere her yerden erişebilmesini sağlayabildiler. Bulut Sistemleri sayesinde firmalar, internetin olduğu her yeri bir ofis hale getirebildiler. Artık firma içindeki bir Excel dosyasında düzenleme yapmak için ofisinizdeki ağ bağlantısına ihtiyacınız kalmadı. İnternet üzerinden şirketinize ait ofisteki ya da Cloud ortamındaki Excel dosyasına bağlanabilir ve dilediğiniz şekilde düzenleme yapabilirsiniz.
Bulut Bilişimin Avantajları
Bulut sistemleri ölçeklenebilir ve erişilebilir olması sayesinde günümüzde neredeyse her web hizmetinde kullanılır. Gerek maliyet, gerek erişim olanakları sayesinde Bulut Bilişim, her firmanın IT çözümleri için öncelikli tercihidir.
Bulut bilişim öncesinde özellikle boşta kalan kaynakların yönetilmesi güçtü. İçinde 6 CPU, 16GB ram ve 1 TB diski olan bir fiziksel sunucu düşünün. Bu sunucu içerisinde sadece 1 CPU, 2 GB ram ve 100 GB diskini kullanan bir Windows sunucu ve web servisi için IIS kurulu olduğunu varsayalım. Bu şekilde bir web servisi çalıştırdığınızda, fiziksel sucunuzun önemli bir kaynağı boşta bekletmiş olursunuz. Bulut bilişim öncesinde bu kaynaklar atıl olarak bekliyor ve farklı bir hizmet için sunucuya ihtiyaç olduğunda ikinci bir fiziksel sunucuya ihtiyaç duyuluyordu. Günümüzdeki sanallaştırma sistemleri sayesinde bu fiziksel sunucu, üzerindeki kaynaklar paylaştırılarak birden fazla sanal sunucuya bölünebilir ve istenilen hizmetler için birbirinden bağımsız sunucular haline getirilebilir. Hem maliyet, hem enerji tüketimi açısından fayda sağlayan bu durum, aynı zamanda bu hizmetlere dışardan erişimin de kolayca yapılabilmesine olanak sağlar. Servislerini buluta taşıyan firmalar, internet olan her yerden firmasına erişebilme şansına sahip olur. Bulut Sunucu nedir konusunda detaylı bilgi için ilgili makalemizi de inceleyebilirsiniz.
Bulut bilişim tek başına dosyalara uzaktan erişim sağlamak yanında, aynı anda birden çok kullanıcının da dosyaya erişebilmesine, hatta aynı anda çalışabilmesine olanak sağlar. Bu olanaklar, firma çalışanlarının ortak çalışma kabiliyetini de arttırmış olacaktır.
Bulut Teknolojisini Anlamak
Bulut teknolojisinin adı bulutta ya da sanal alanda yer alan veriye uzaktan erişebilmekten gelmektedir. Şirketler sundukları bulut servisleri ile kullanıcıların dosyalarını ve uygulamalarını uzak sunucularda saklarlar ve saklanan tüm içerikler internetten erişilebilir olur. Bu sayede kullanıcıların veriye ulaşması için belirli bir yerde olmasına gerek yoktur ve çalışanlar uzaktan gerekli değişiklikleri yapabilir.
Bulut teknolojisi aynı zamanda bütün ağır işi yaparak veri işlemeyi de üstlenmektedir. Bu sayede yapılması gereken iş yerel makine tarafından değil siber alanda yer alan dev bilgisayar kümesi tarafından yapılmaktadır. Bütün işlemler uzaktan ve internete bağlanabilen herhangi bir yerden yapılabilmektedir. Bulut teknolojisi hem açık hem de özel olabilmektedir. Açık bulut servisleri, hizmetlerini bir kullanım ücreti karşılığında kullanıcılarına sunmaktadır. Özel bulut servisleri ise sadece belirli sayıda kişiye hizmet etmektedir. Bu servisler, host servisleri destekleyen sistem ağlarıdır. Ayrıca bu iki seçeneği bir araya getiren hibrit hizmetler de bulunmaktadır.
Hosting sistemlerinin bir kısmı da bulut teknolojilerine bir örnek kabul edilebilir. Günümüzde AWS gibi bulut teknolojileri üzerinde çalışan hosting sistemleri ön plana çıkmaktadır.
Kısacası bulut teknolojisi veri saklama, sunucu, yazılım ve ağ sistemi gibi servisleri internet üzerinden kullanıma açmayı, dosyaları internete bağlı herhangi bir cihazdan ve dünyanın herhangi bir yerinden yönetebilmeyi sağlamaktadır. Bunlar herkese açık, özel ya da hibrit sistemlerde yapılabilmektedir.
Bulut Bilişim Türleri
Günümüzde internet üzerinden sunulan servislerin büyük bir çoğunluğu bulut servisi üzerinden sağlanabilmektedir. Bunların arasında e-posta hizmeti, depolama, yedekleme ve veri kurtarma, uygulama geliştirme ve test etme, veri işleme, ses ve video yayını yapma ya da isteğe bağlı yazılım hizmeti sunma gibi farklı seçenekler bulunmaktadır. Her ne kadar bulut teknolojisi yeni bir servis olarak görülse de günümüzde uluslararası büyük şirketlerden, kâr amacı gütmeyen büyük kuruluşlara kadar birçok kuruluş bulut servislerinden yararlanmaktadır.
Açık, özel ve hibrit olmak üzere üç farklı türde bulut türü bulunmaktadır.
Açık hizmetler internette sunucu ve saklama alanı sağlamaktadır ve üçüncü parti şirketler tarafından yönetilmektedir. Burada donanım, yazılım ve genel yapı üzerinde tüm kontrol bu şirketlerdedir. Müşteriler, bir hesap ile bu hizmete erişebilmektedir.
Özel bulutlar ise özel bir müşteri, genellikle bir şirket ya da organizasyon tarafından rezerve edilen servislerdir. Özel bulut servisleri özel bir ağ üzerinde yer almaktadır ve bir şirketin veri merkezinde barındırılmaktadır.
Hibrit hizmetler ise adı üzerinde hem açık hem de özel bulut sisteminin bir karışımıdır. Bu seçenek kullanıcıya güvenliği ve yapıyı hem esnek kullanma hem de optimize edebilme imkânı sağlamaktadır.
Bulut Bilişim Tipleri
Bulut bilişim bir mikroçip ya da cep telefonu gibi tek parça bir teknoloji değildir. Bunun yerine sistem Software as a Service (SaaS), Infrastructure as a Service (IaaS) ve Platform as a Service (PaaS) olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Bir yazılımın ya da uygulamanın ödeme yapan müşterilere lisanslanması ve kullanılmasını sağlayan sistemler Software as a Service’dir. Microsoft’un Office 365 yazılımı en çok bilinen SaaS türlerinin başında gelmektedir.
Talep sonucunda işletim sisteminden sunuculara ve depolamaya kadar IP bazlı bağlantı ile sunulması Infrastructure as a Service’dir. Müşteriler ihtiyaçları olan herhangi bir yazılım ya da sunucu almaz bunun yerine kaynaklarını IaaS ile gidermektedir. IBM Cloud, Amazon AWS ve Microsoft Azure en popüler IaaS servisleri arasında yer almaktadır.
Son olarak üç katmanlı bu bulut sisteminin en kompleks katmanı Platform as a Service’dir. SaaS ile benzer özellikler taşısa da bu seçeneğin en büyük farkı çevrimiçi yazılım getirmek değil, çevrimiçi olarak getirilen yazılımın geliştirildiği platformdur. Amazon Web Services her ne kadar bir IaaS örneği olsa da AWS’nin altında yer alan Elastic Beanstalk hizmeti bir PaaS’dır.
Popüler Bulut Depolama Servisleri
Bulut bilişim sistemlerinin en yaygın kullanım şekillerinden biri de bulut depolama servisleridir. Bu servislere gerek manuel, gerek otomatik olarak seçili dosyalarınızı yükleyebilir ve internet üzerinden, desteklenen tüm cihazlardan erişebilirsiniz. Bu servisler dosyalarınızı şifreli olarak saklar ve yine şifreli bağlantılar üzerinden erişim gerçekleşir. Bu sayede güvenli bir ortam sunar. Kullanıcı bilgileriniz olmadan erişilebilmesi imkansızdır.
Google Drive
Google Drive, Gmail hesabınıza bağlı olarak çalışan bir bulut depolama hizmetidir. Google Drive üzerine dosya yükleyebilir, çalışma alanları oluşturabilir, Google WorkSpace içerisindeki metin dosyalarınızı saklayabilir ve her yerden erişebilirsiniz. Google hizmetlerinde barındırdığınız verilerin büyük bir kısmı aynı zamanda Google Drive üzerinde de kayıtlıdır. Cihalarınıza kurarak dosya paylaşımları yapabilirsiniz.
Apple iCloud
Apple iCloud, Apple ekosistemine sahip cihazlarda kullanabileceğiniz bir bulut depolama hizmetidir. Notlar, videolar, fotoğraflar gibi bir çok dosyayı bulut üzerindeki sistemlerde saklayabilir ve dilediğiniz zaman erişebilirsiniz.
Microsoft OneDrive
Microsoft OneDrive, Microsoft bulut sistemeleri üzerinde çalışan bir depolama hizmetidir. Bir client vasıtasıyla istemcilere kurulan uygulama sayesinde bilgisayarınızdaki verilerin bulut üzerindeki alanlarınıza eşzamanlanmasını sağlar.
Amazon Drive
Amazon Web Servisleri üzerinde çalışan bir bulut depolama hizmetidir. Diğerlerine benzer özelliklere sahiptir. Yerel dosyalarınızı buluttaki alanınıza eşzamanlayabilir, dosyalarınızı hem yerel bulut sisteminizde tutabilir ya da yalnızca bulut üzerinde saklayabilirsiniz.
Yandex Disk
Yandex tarafından sağlanan bulut depolama hizmetidir. erel dosyalarınızı buluttaki alanınıza eşzamanlayabilir, dosyalarınızı hem yerel bulut sisteminizde tutabilir ya da yalnızca bulut üzerinde saklayabilirsiniz.
Dropbox
Dropbox, dosya arındırma ve dosya paylaşım programıdır. Bulut sistemleri üzerinde dosya depolama, dosya barındırma, senkronizasyon hizmetleri verir. Her kullanıcıya belirli bir alana kadar ücretsiz veri saklama alanı veren bir servistir. Benzer servislerde olduğu gibi, Dropbox sayesinde de dosyalarınız için bir link oluşturabilir ve bu link üzerinden dosyalarınızı diğer kullanıcılarla internet üzerinden paylaşabilirsiniz.
