Kısaca VPN olarak bilinen Virtual Private Network kullanıcıların internette gizli ve anonim kalmasını sağlayan bir uygulama türüdür. Türkçe’ye sanal özel ağ olarak çevrilen bu uygulamalar aynı zamanda güvenli bağlantı oluşturmanın da güvenilir yöntemlerinden bir tanesidir. VPN kişisel kullanımda halka açık WiFi ya da Hotspot bağlantılarında internet trafiğinin üçüncü taraflar tarafından dinlenilmemesini sağlamaktadır. Büyük şirketler ise VPN’i güvenli bağlantı oluşturmak ve hassas verileri güvende tutmak için kullanmaktadır. Günümüzde kişisel VPN kullanımı giderek artmaktadır ve Türkiye dünyada en çok VPN kullanılan 3. ülke konumunda yer almaktadır.
VPN Nedir?
VPN giden ve gelen internet trafiğini şifreleyen bir hizmettir. Bağlantı uzaktaki VPN sunucusuna yapılmaktadır ve istekler bu sunucu üzerinden gönderilmektedir. Cihaz ile VPN sunucusu bağlantısı şifreli olduğu için internet servis sağlayıcı ya da siber saldırganlar tarafından dinlenilememektedir. Bağlantının şifreleme algoritması ne kadar güçlü ise bağlantı da o kadar güvenli anlamına gelmektedir. Günümüzde 256-bit anahtara sahip AES-256 şifreleme standartı altın standart olarak kabul edilmektedir. Paket doğrulaması için ise yine 256-bit uzunluğundaki SHA-257 şifreleme yöntemi kullanılmaktadır. Bağlantının daha güvenli olması için bu anahtarlar belirli bir süre sonra otomatik olarak değişmektedir ve bir kişi şifrelemeyi kırabilecek anahtarı ele geçirse bile anahtar sürekli olarak değiştiği için herhangi bir şekilde verilere erişememektedir.
VPN Ne İşe Yarar?
VPN kişisel kullanımlarda birçok avantaj sağlamaktadır ve bunların başında anonimlik gelmektedir. VPN servislerinin farklı ülkelerde yer alan sunucuları sayesinde kullanıcıların gerçek IP adresi ve lokasyonu görünmemektedir ve IP adresi maskelenmektedir. Şifreli bağlantı nedeniyle internet siteleri, uygulamalar ve diğer çevrimiçi hizmetler kullanıcı alışkanlıklarını takip edemezler. Ayrıca yine benzer sebeple internet servis sağlayıcıları ya da mobil bağlantı operatörleri de kullanıcıların internet aktivitelerini kayıt altına alamamaktadır. Bu da kullanıcıların internette daha az ayak izi bırakması anlamına gelmektedir. VPN bağlantısı ile farklı ülkelerden internete bağlanıldığı için aynı zamanda yasaklı ya da engelli internet sitelerine erişim sağlamak da mümkün hale gelmektedir. Günümüzde Netflix, Hulu ya da Amazon Prime Video gibi yayın hizmetlerinin çoğalması ile beraber kullanıcılar yayın platformlarının farklı ülkelerdeki içeriklerine erişim sağlamak için de VPN kullanmaktadır.
VPN Türleri Nelerdir?
VPN türleri temelde ücretli ve ücretsiz olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ücretsiz VPN servisleri her ne kadar kullanıcılar arasında son derece popüler olsa da aslında uzak durulması gereken servislerdir. Bu hizmetlerde kullanıcıların aktiviteleri genellikle kayıt altına alınmakta ve üçüncü taraflarla paylaşılmaktadır. Bu da aslında VPN kullanımının özüne aykırı bir durumdur. Ücretsiz VPN servisleri aynı zamanda sınırlı bağlantı, bant genişliği ya da lokasyon sunmaktadır. Bant genişliğinin sınırlı olduğu durumlarda kullanıcılar ancak belirli miktarda veri transferi yapabilmektedir. Ayrıca hızın düşük olması nedeniyle oyun ya da yayın servisleri gibi kullanımlarda çeşitli problemler ortaya çıkmaktadır. Ücretli VPN servisleri ise kullanıcılara daha çok sayıda, daha farklı lokasyonda ve daha hızlı sunucular sağlamaktadır.
VPN Nasıl Kullanılır?
VPN günümüzde sadece bilgisayarlarda değil, akıllı telefonlarda, tabletlerde, akıllı TV’lerde, oyun konsollarında ya da set top box adı verilen çeşitli medya cihazlarında kullanılabilmektedir. Ayrıca VPN’in cihaz yerine direkt olarak modeme kurulması o modem üzerinden ağa bağlı olan tüm cihazların internet trafiğinin şifrelenmesi anlamına gelmektedir. Bu şekilde daha güvenli bir ağ ortamı oluşturulmaktadır. Ayrıca VPN’in uygulamasının aktifleştirilmesi ya da kullanımının unutulması gibi bir durumda meydana gelmemektedir. Bazı VPN servisleri aynı anda bağlantı sayısına sınırlama getirmektedir. VPN hizmetinin modem üzerinden kullanılması aynı zamanda bu kısıtlamanın da aşılması anlamına gelmektedir. VPN uygulaması her modeme kurulamamaktadır. Bu işlem sadece destekleyen modemler ile yapılabilmektedir. Hangi ve markaların desteklendiği bilgisi VPN sağlayıcıların internet sitelerinde yer almaktadır.
VPN Ne İçin Kullanılır?
Kişisel VPN kullanımı genellikle gizli, güvenli ve açık bir internet deneyimi içindir. Ayıca yasaklı sitelere erişim sağalmak isteyen kullanıcılar da VPN kullanmaktadır. Bunun yanı sıra büyük şirketler ise uzaktan çalışan kişilerin iş ortamında dosyalara ve bilgilere güvenli bir biçimde erişmesini sağlamak için kullanmaktadır. Bağlantının dinlenmemesi ve dosyalara dışarıdan birinin erişmemesi için özellikle uzaktan çalışanı olan şirketler VPN kullanmak zorundadır. Bunun yanı sıra bölge kilitli oyunlara, video içeriklere ya da yayın servislerinin içeriklerine erişmek için de VPN kullanılmaktadır. Bazı platformlar bu kullanıma izin vermeyerek VPN bağlantılarını engellemektedir.
VPN Kullanımı ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
VPN bağlantı güvenliğini ve gizliliğini önemli ölçüde arttırmaktadır ancak internette %100 güvenli ve gizli kalmak mümkün değildir. VPn kullanımında en sık karşılaşılan problemlerin başında sunucu ile olan bağlantının kesilmesi gelmektedir. İnternet bağlantısı devam ederken VPN sunucusu ile olan bağlantı kesildiğinde internet trafiği şifresiz bir şekilde sağlanmaya devam eder. Bu nedenle iyi VPN uygulamalarında VPN sunucusu ile bağlantının kesilmesi durumunda internet bağlantısını da kesen acil durum anahtarı özelliği bulunmaktadır. Ayrıca internet servis sağlayıcılar tarafından kullanılan “deep package inspection” gibi farklı yöntemler de VPN bağlantısının dinlenilmesini sağlamaktadır. Bu nedenle VPN kullanımı %100 güvenlik sunmamaktadır.
