Unix tabanlı web hosting hizmetlerinden yararlanan kişiler inode sözcüğü ile sıklıkla karşılaşabilir. Türkçede dizin düğümü ya da düğüm olarak bahsi geçen inode sözcüğünün İngilizce açılımı ise “index node” şeklindedir. Inode’ların tam olarak ne olduğunu anlamak için öncelikli olarak “Web hosting/barındırma ne demek?” sorusunun yanıtlanmış olması gerekir. Hosting ya da barındırma, internet sitelerinin sürekli yayında kalmasını sağlayan bir yayınlama servisidir. Sağlayıcınızın sahip olduğu bir ana makinede birden fazla internet sitesi barındırılır. Siteler aynı sunucuda olsa dahi bu amaca yönelik olarak şekillendirilmiş yazılımlar sayesinde birbirlerine karışmazlar. Sektördeki bu alternatif çözüm, müşterilerin uygun fiyatlı web alanı kiralamasına olanak sağlar.
Inode Nedir?
Inode, Unix tabanlı işletim sistemlerinde kullanılan ve dosya sistemlerinde arka planda çalışan dizin düğümü olarak nitelendirilen küçük dosyalardır. Inode, sabit diskteki her bir dosyanın kimliğidir. Bu kimlik, dosyanın ismini göstermez ancak dosyanın boyutu, dosyanın ait olduğu grup, oluşturulma tarihi, değiştirilme tarihi, dosyayı oluşturan kişi, dosyadaki bağlantı sayısı, dosyaya erişebilen gruplar, son görüntülenme zamanı ve dosyaya kullanıcıların hangi izinlerle erişebildiği bilgilerini barındırır. Hosting hizmetinize yüklediğiniz her dosya için bir inode tutulur. Sitede ne kadar çok dosya bulunursa, inode sayısı da o kadar artar ve harcanan sistem kaynakları da bununla doğru orantılı olur.
Inode Sayısı Nasıl Görüntülenir?
Hosting hizmetinizdeki inode sayısını, cPanel, Plesk ve DirectAdmin gibi yönetici panelleri üzerinden görüntüleyebilirsiniz. Ayrıca, dosya sisteminizdeki inode sayısı ile dosya sayısı aynıdır. Web hosting hizmetlerinin temel paketlerinde inode limiti genellikle 100.000 olur, paket özellikleri geliştikçe bu sayı 250.000 seviyesine yükselir. Daha üst seviye hosting hizmetlerinde inode limiti 500.000’e kadar çıkabilir. Sizin için yeterli olacak sayı, sitenizin türüne ve ihtiyaçlarınıza göre değişir. Örneğin, çok fazla görsel ve video yükleyen bloglar ya da e-ticaret siteleri yüksek bir inode limitine ihtiyaç duyar. Diğer yandan, küçük çaplı bloglar 100,000 inode limiti ile sorunsuz bir şekilde yayın hayatlarını sürdürebilir.
Inode Sayısı Nasıl Düşürülür?
Sunucunuzda inode tutan bir dosyadan kurtulabilmek için, inode’daki tüm değerlerin sıfırlanması gerekir. Yani dosyaya erişebilen olmamalı ve diskte yer kaplamamalıdır. Bir dosyayı sildiğinizde de tam olarak bu gerçekleşir ve inode sayacı sıfırlanır. Bir inode sayacı sıfırlandığında ise otomatik olarak silinir.
İnternet sitelerinde inode limiti sorunu yaşanmasına, yüklenmiş ancak kullanılmayan temalar ve güncel olmayan eklentiler sebep olabilir. Bunun önüne geçmek için yüklü olan tema sayısına dikkat etmeniz önerilir. Ayrıca, internet sitenizin ön belleğini düzenli olarak temizlemeniz de inode sayısını kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir.
Inode sayısına, sunucuda bulunan veri tabanlarındaki her satır ve bağlı posta kutularındaki her bir e-posta da dahil olmaktadır. Bu yüzden öncelikli olarak sunucunuzdaki gereksiz veri tabanlarından ve e-postalardan kurtulmanız önerilir. Bu veriler sizin için önemliyse ancak yine de inode sayısını düşürmek istiyorsanız, verileri dışa aktarma yolunu izleyebilirsiniz. Dışa aktardığınız verileri kişisel bilgisayarınızda ya da başka bir sunucuda arşivleyebilirsiniz.
Inode sayısını çok fazla yükselten etkenlerden biri diğeri de sitenize yüklediğiniz görsellerdir. Sitenize bir görsel yüklemek onun farklı boyutlardaki alternatiflerini de oluşturabileceği için inode sayısını ciddi oranda artırabilir. Bu gibi sorunları yaşamamak için bulut depolama seçeneklerini inceleyerek içlerinden ihtiyaçlarınıza en uygun olanı seçip sitenizdeki inode miktarının artmasına engel olabilirsiniz. Eğer bir WordPress siteniz varsa, yüklediğiniz görsellerin alternatifleri sebebiyle inode sayısının yükselmesinin önüne Stop Generating Unnecessary Thumbnails isimli eklentiyi kullanarak geçebilirsiniz. Bu eklenti ile WordPress 4.0 ve üzeri bir sürümü kullandığınız sitenizin görsellerini ve alternatiflerini düzenleyerek kontrol altında tutabilirsiniz. 20.000’den fazla sitede kullanılan bu eklenti sayesinde, sitenize yüklenmiş olduğunuz her bir görselin potansiyel inode sayısını düşürebilirsiniz.
Söz konusu WordPress sitenize görsel veya video yüklemek olduğu zaman inode limiti haricinde karşınıza çıkabilecek bir diğer problem ise WordPress’in yükleme limitidir. Bu sorunu ise WordPress upload limiti artırma yazısındaki adımları takip ederek rahatlıkla çözüme kavuşturabilirsiniz.
Ek bir masraf yapmadan inode sayısını düşürmeye çalışmak sitenizdeki bazı işlevlerden feragat etmek anlamına gelebilir. Eğer web hosting hizmetinizin inode limiti yetersiz geliyorsa limitlerden kurtulmak için kurumsal hosting çözümlerimize göz atabilirsiniz.
Depolama Alanını Artırmak Inode Sayısını Düşürür Mü?
Bu sorunun cevabı, depolama alanını ne şekilde artırdığınıza göre değişir. Eğer inode limiti dolmuş bir siteniz varsa ve çözüm olarak hosting hizmetinize ekstra depolama alanı eklemeyi düşünüyorsanız, bu inode sayısında herhangi bir azalma sağlamayacaktır. Inode limiti, depolama alanından bağımsız olarak hosting servisi tarafından size başlangıçta tanımlanmıştır.
